Son yıllarda  AKP Hükümetlerinin uyguladığı, sözde alkol tüketimini engellemek üzere  alkollü içkilere  yaptığı  fahiş zamlar ve ek vergiler sebebiyle sahte içki üretimi  ve tüketimi Ülke genelinde büyük artış gösterdi. 

Bu fahiş fiyat artışlarıyla birlikte sahte içki kaynaklı zehirlenmelerin ve buna bağlı  ölümlerin de arttığı olaylar malesef çok sık görülmeye başladı. 

Peki sahte içki neden öldürüyor ya da ağır zehirlenmelere sebep oluyor?

Alkollü içkilerde bulunan alkol türü etil alkoldür(etanol).

Ancak sahte üretim yapılan rakı gibi içkilerde yüksek oranda zehirleyici bir madde olan metil alkol(metanol) bulunmaktadır.

Metil alkol temelde odunun talaşının damıtılmasıyla elde edilen bir maddedir.  Bilindiği üzere Sanayide ve denizcilikte kullanılmakla beraber parlatıcılarda, cilalarda, cam suyunda ve antifriz yapımında kullanılmakta olduğunu biliyoruz.

Sahte içkiler diyorum ama asıl konumuz sahte RAKI.

İçki üretiminde temel olarak iki yöntem vardır.

Fermantasyon ve damıtma(destinasyon).

Bira ve şarap gibi düşük alkollü ürünler temel olarak fermantasyonla üretilmektedir ve bu içkilerin üretimi sırasında oluşan çok az miktarda metil alkol  tehdit edecek bir durum oluşturmaz.

Buna karşılık rakı, votka ve viski gibi yüksek alkollü içkilerin üretiminde fermantasyon ve damıtma kullanılmaktadır.

Damıtma yöntemiyle yüksek alkollü içkilerin elde edilmesi mümkün kılınmaktadır ancak bu işlem sırasında etil alkol oluşacağı gibi metil alkol de yan ürün olarak oluşmaktadır. Yine de bu durumda toksik dozlarda metil alkol oluşumu söz konusu değildir ve metil alkolün buharlaşma noktası daha düşük olduğu için kaliteli bir damıtma sisteminde buhar olarak uzaklaştırılabilir.

Buradan da anlaşılabileceği gibi sahte rakı zehirlenmeleri kötü bir damıtma işleminden çok halkın sağlığıyla bile bile oynayan sahtekarların ek olarak ucuz diye endüstriyel metil alkol eklemesiyle oluşmaktadır!

 Her ne kadar işin uzmanı olmasakta işin birde tıbbi boyutu var.

Metil alkol zehirlenmelerinin belirtileri geç ortaya çıkıyor. ( ortalama 24 Saat )Bu durum da maalesef tedaviyi zorlaştırmakta  ve  ağır hasar bırakma  ihtimalini arttırmaktadır.

Metil alkol zehirlenmesinde hedef olan ilk organ gözümüzdür.Kalıcı veya geçici körlük oluşturabilir.  Görme bozukluğu  tedavi edilmezse ölüme sebep olmaktadır.

Metil alkol zehirlenmesinden ölenlerin büyük çoğunluğunda ölmeden önce körlük gerçekleştiği birçok çalışmada rapor edilmiştir.

Ayrıca metil alkol zehirlenmelerinde mide, pankreas, karaciğer gibi organlar ağır etkilenebilmekte ve merkezi sinir sistemine de etki ederek havale, nöbet ve komaya da sebebiyet verebildiği tıbbi deneylerle ortaya konmuştur. Hipotansiyon ve düşük nabız da dolaşım sistemi üzerindeki etkilerindendir.  Metil alkolün vücudumuzda yavaş metabolize olması ölümcül etkilerinin fark edilmesini güçleştirmekte ve kalıcı hasarlara neden olabilmektedir.

İÇTİĞİMİZ ALKOLÜN METİL Mİ ETİL ALKOL MÜ OLDUĞUNU NASIL ANLARIZ?

Birçok yöntem mevcut olmakla birlikte yine de hiç biri yüzde yüz güvenli değildir. En doğrusu içilen mekanın,yerin güvenilir olmasıdır ama bu bile günümüz koşullarında  kesin bir çözüm sağlamaz. Burada  iş Devlete ve mekan sahiplerine düşüyor.

Ama nedense devlet Alkollü içkilere sürekli olarak zam yapmanın dışında bir şey yapmıyor.Mekan sahipleri nin çok fazla yapabileceği birşey yok. İçkiyi kendileri üretmeyeceklerine göre güvenilir yerlerden almanın dışında bir seçenekleri yok. Ama asıl mağdur olanlar  o içkiyi içip hastanede körlük ve ölümle mücadele eden insanlar oluyor.

Bu yüzden  kaçak içki toplumsal bir sorundur ve en kısa sürede gereken önlemler alınmalıdır. Bu önlemler vergilerin arttırılması, saat sınırı getirilmesi ve alkol karşıtı fetvalar verilmesi şeklinde kesinlikle olamaz.

İşin bir başka boyutu da Devletin vergi kaybı.

İçki fiyatlarının çok yüksek olması nedeniyle insanlar mecburen kaçak yollarla temin etmeye yöneliyorlar. Veya evlerinde kendileri Rakı yaparak ihtiyaçlarını gidermenin peşine düşüyorlar.  Her ne kadar Devletin yaptığı istatistiklerde içki ve sigara tüketimi düşüş gösteriyor gibi görünsede  işin aslı öyle değil. Aksine her geçen gün artarak devam etmekte,dolayısıyla vergi kaybına neden olmaktadır.

Kısacası her aklınıza estiğinde zam yaparak bu sorunu çözmeniz mümkün değil.

Devletin sosyal devlet anlayışına uygun bir şekilde bütünleyici önlemler alması, vergileri makul  seviyelere çekerek  kaçak içki üretiminin  ve tüketiminin önüne geçerek denetimlerini sıklaştırması gerekmektedir.

İçmesinler kardeşim,  alkol ve sigara zararlı diyerek de hiç bir şeyi çözemezsiniz.

Hasan ERGÜN: Gıda Mühendisi